تا به حال به خوردن مواد غذایی بدون بو، طعم و مزه فکر کرده اید، آیا اشتهایی به این نوع غذاها دارید یا فکر می کنید می توانید همیشه چنین خوراک هایی را میل کنید، اگر پاسخ شما منفی است، اصلاً جای تعجب ندارد؛ تقریباً همه مردم پاسخی که به این پرسش ها می دهند، منفی است. ادویه ها جزء لاینفک آشپزی در فرهنگ های مختلف هستند و بسیاری از آن ها بجز مصارف آشپزی، خواص درمانی هم دارند.
اصولاً در برخی از کشورهای دنیا از جمله خاورمیانه از ادویه های متنوع و بسیار خوش عطر و بویی استفاده می شود که یکی از معروف ترین آن ها ادویه عربی است، به همین دلیل، در این مقاله شما را بیشتر با ادویه عربی آشنا خواهیم کرد.
ادویه عربی چیست؟
در زبان عربی به ادویه، باهارات گفته می شود. Bahārāt به ترکیبی از ادویه جات اشاره دارد و میزان دقیق هر یک از ادویه ها در این ترکیب، بر اساس کشور و منطقه می تواند متفاوت باشد. ادویه ها پایه و اساس انواع غذاهای عربی هستند و استفاده از آن ها باعث شده است که آشپزی عربی منحصر به فرد و زبانزد شود. همان طور که گفتیم ادویه عربی از ترکیب چندین ادویه به دست می آید که طعم و بوی بسیار گرم و مطبوعی به غذا می دهد در ادامه به معرفی برخی از این ادویه ها می پردازیم:
زیره
زیره رایج ترین گیاه در ترکیب ادویه های عربی و هم چنین یکی از محبوب ترین ها در جهان است. زیره یک ادویه خوش طعم، بسیار معطر با رایحه و طعم بی نظیر است که حتماً تاکنون هنگام خوردن یکی از غذاهای معروف لبنانی به نام فلافل، مزه آن را تجربه کرده اید.
زیره منبع اصلی برخی ویتامین ها و مواد معدنی به ویژه آهن و کلسیم است. وقتی صحبت از فواید دانه های زیره سبز می شود، اولین چیزی که به ذهن می رسد فواید آن برای سیستم گوارش است. هم چنین ادویه زیره سرشار از آنتی اکسیدان است که می تواند به مبارزه با سرطان کمک کند و به دلیل غنی بودن از ویتامین های A و C، برای تقویت سیستم ایمنی عالی است.
جوزهندی
در کشورهای غربی از جوز هندی بیشتر در انواع دسرها استفاده می شود ولی در خاورمیانه و کشورهای عربی از این ادویه بیشتر در غذاهای گوشتی به کار می رود. هم چنین از این ادویه در تهیه سس تاهینی (سس ارده که از ترکیب ارده با چند ادویه و آبلیمو به دست می آید) هم استفاده می شود.
هل
این ادویه خوش بو به تنهایی یا در ترکیب با ادویه های دیگر در انواع غذاهای عربی کاربرد دارد؛ هم چنین از هل در آماده کردن برخی نوشیدنی ها هم استفاده می شود. در هنگام استفاده از هل معمولاً غلاف آن را جداکرده و دانه های آن را آسیاب می کنند. معمولاً هل سبز عطر و بوی کمتری نسبت به هل سیاه دارد و بیشتر در نوشیدنی ها استفاده می شود. رایحه خوش قهوه های عربی نیز ناشی از استفاده هل در آن هاست.
هم چنین هل منبع بسیار خوبی برای مواد معدنی به ویژه منگنز، آهن، روی و کلسیم است. این بدان معنی است که هل می تواند به سلامت استخوان کمک کند در حالی که خواص ضد التهابی هل به دردهای ناشی از التهاب نیز کمک می کند.
زردچوبه
در غذاهای خاورمیانه ای که از ترکیب گوشت و سبزیجات در آن ها به کار رفته است از زردچوبه استفاده می شود. این ادویه در صورتی که بیش از حد معمول استفاده شود، غذا را تلخ مزه می کند.
زردچوبه منبع عالی آنتی اکسیدان است و بسیاری از آن برای خواص درمانی آن در زیبایی پوست، استفاده می کنند چراکه آنتی اکسیدان های موجود در زردچوبه بازسازی سلول های پوست را بهینه می کنند و پوست را سالم و جوان نگاه می دارند. هم چنین از ترکیب زردچوبه با چند ماده دیگر ماسک های لایه بردار تهیه کنند که برای پاکسازی پوست بسیار مفید هستند. زردچوبه حاوی عوامل ضد باکتری است که می تواند به عنوان داروی خانگی برای درمان اسهال و برخی دیگر از بیماری های دستگاه گوارش استفاده شود.
سماق
سماق احتمالاً یکی از رازهای خوشمزه بودن غذاهای خاورمیانه ای است. طعم ترش سماق، مزه بی نظیری به غذا ها می دهد. خواص درمانی سماق از قدیم الایام شناخته شده بوده است. سماق منبع عالی برای آنتی اکسیدان ها است و این بدان معنی است که می تواند به پیشگیری از به وجود آمدن شرایط ناشی از ازدیاد رادیکال های آزاد کمک کند و از پیری زودرس ممانعت به عمل آورد. هم چنین این ادویه به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی، می تواند برای جلوگیری از بیماری های مزمن مانند انواع سرطان ها استفاده شود.
هم چنین به دلیل طعم و مزه ترشی که دارد، در غذاهای عربی، گاهی جایگزین لیموترش می شود. از این ادویه بیشتر در ترکیب سس های عربی استفاده می کنند.
زیره سیاه
در آشپزخانه های عربی، از ادویه زیره سیاه بیشتر در طبخ نان استفاده می شود، با این حال، به دلیل طعم تند و عطر زیادی که این ادویه دارد در سایر خوراک ها، خصوصاً خوراک های گوشتی هم یافت می شود.
همچنین به شما پیشنهاد میدهیم برای شناخت درست از زیره سبز و زیره سیاه، خواص درمانی و تفاوت آنها حتما مقاله مربوط به آن را در سایت چاشلند مطالعه فرمایید.
رازیانه (بادیان رومی)
رازیانه یکی از قدیمی ترین ادویه های جهان است که در آشپزی خاورمیانه نیز طرفداران بسیاری دارد و بیشتر در شیرینی جات استفاده می شود و البته خواص دارویی بسیاری نیز دارد.
رازیانه طعم شیرینی دارد و به همین دلیل یک ادویه محبوب در طبخ انواع کلوچه های عربی است.
فلفل
یکی از ادویه های پرمصرف در غذاهای خاورمیانه ای، انواع فلفل ها هستند، این ادویه بیشتر به غذاهای گوشتی و انواع خورش ها و البته برخی از انواع شیرینی ها اضافه می شود.
دارچین
دارچین یکی از ادویه های محبوب در سراسر دنیاست و بیشتر در دسرهایی مانند پای سیب استفاده می شود. در غذاهای خاورمیانه ای هم این ادویه بسیار پرمصرف و محبوب است و خصوصاً در طبخ انواع شاورما، علی الخصوص شاورمای مرغ استفاده می شود.
میخک
میخک یکی از گیاهان و ادویه های مهم در غذاهای عربی است، گرچه این ادویه بومی اندونزی است. میخک منبع بسیار خوبی از ویتامین C، ویتامین K و هم چنین فولات است. بعلاوه برخی املاح معدنی مانند مس و روی نیز در گیاه میخک یافت می شود.
هنگام صحبت در مورد فواید میخک، لیست بی پایانی از فواید آن را شاهد هستیم اما شناخته شده ترین فواید میخک برای رفع بوی دهان و حفظ بهداشت دهان و دندان است، چراکه این گیاه خواص ضدباکتریایی دارد که باعث می شود میکروب های دهان از بین بروند، هم چنین میخک دارای ترکیبات آنتی اکسیدان و خواص ضد سرطان است.
زعفران
مطمئناً می دانید که زعفران در واقع با ارزش ترین و گران ترین ادویه دنیا است و یکی از دلایل گرانی آن این است که از یک گل گیاه زعفران فقط سه رشته زعفران تولید می شود. زعفران بومی یونان است اما اعراب درباره این گیاه شناخت بهتری دارند و از تمام مزایای زعفران برای سلامتی بهره می برند.
هر چند که گفته می شود از زعفران در ماه های آغازین بارداری نباید استفاده کرد، با این حال، آیا می دانید زعفران در دوران بارداری چه فوایدی برای سلامتی دارد؟ زعفران سرشار از آهن، منگنز، منیزیم، ویتامین C و فولات است. فولیت باعث رشد مطلوب مغز و سیستم عصبی جنین در دوران بارداری می شود در حالی که ویتامین C به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کند.
ادویه پلویی عربی
در آشپزی خاورمیانه انواع پلوها به همراه خوراک های گوشتی یا انواع خورش ها استفاده می شوند. در پلوهای مختلف عربی، از ادویه های گوناگونی استفاده می شود ولی تقریباً ترکیب تمام آن ها شبیه به هم هستند. در ادامه به ترکیب ادویه پلویی عربی اشاره می کنیم که بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند:
طرز تهیه ادویه پلویی عربی
برای تهیه مواد ادویه پلویی عربی لازم است ادویه های زیر را با هم ترکیب کنید:
- 2/1 قاشق چایخوری پودر دارچین
- 2/1 قاشق چایخوری پودر هل
- 2/1 قاشق چایخوری پودر فلفل چیلی
- 4/1 قاشق چایخوری پودر میخک
- 8/1 قاشق چایخوری پودر زیره سبز
- 5 عدد دانه فلفل سیاه پودر شده
ادویه های گفته شده را با هم ترکیب کنید و سپس در ظرف در بسته ای نگهداری کنید، برای استفاده از ادویه پلویی عربی، موقع استفاده مقداری از آن را (مطابق با سلیقه خود) میان پلو بپاشید.
ادویه بزار عربی
ادویه بزار یکی از معروف ترین ترکیبات ادویه های عربی خصوصاً در کشورهای حاشیه خلیج فارس است. در زبان عربی به این ادویه البزار گفته می شود و ترکیبی از گشنیز، فلفل، میخک، دارچین، هل، زردچوبه، زیره و… است. ادویه ها در بزار کاملاً آسیاب شده و یکدست است. از این ادویه در طبخ مرغ، گوشت و ماهی می توان استفاده کرد.
طرز تهیه ادویه بزار
برای تهیه مواد ادویه بزار لازم است ادویه ها ی زیر را با هم ترکیب کنید:
- 4/1 فنجان دانه فلفل سیاه
- 4/1 فنجان زیره سبز
- 4/1 فنجان دانه گشنیز
- 1 قاشق غذاخوری میخک
- 1 قاشق غذاخوری هل سبز
- 2 عدد چوب دارچین
- 1 عدد جوزهندی تکه تکه شده
- 2/1 و 1 قاشق غذاخوری زنجبیل
- 1 قاشق غذاخوری زردچوبه پودر شده
- 3 عدد فلفل چیلی خشک شده
برای تهیه یک ادویه بزار باکیفیت بهتر است ادویه ها را جدا جدا آسیاب کنید، به این صورت که دانه های فلفل، زیره، گشنیز، میخک، هل، دارچین و جوزهندی را در دستگاه آسیاب بریزید و دستگاه را روشن کنید تا دانه های ادویه کاملاً خرد شوند، سپس پودر حاصله را به یک کاسه منتقل کنید و زنجبیل و زردچوبه را به آن اضافه کنید. اندازه های گفته شده در بالا به شما حدود یک پیمانه ادویه بزار می دهد که می توانید تا 1 سال آن را در یک ظرف دربسته نگهداری کنید.
ادویه مندی
در کشورهای عربی، از ادویه مندی بیشتر برای مزه دار کردن مرغ یا گوشت استفاده می شود. هم چنین برای تهیه پلوی مندی نیز این ادویه به کار می رود. از آن جایی که این ادویه عطر و بوی زیادی دارد باید از آن به میزان کم استفاده شود؛ به این صورت که برای مزه دار کردن یک کیلوگرم مرغ، 2 قاشق چایخوری از آن کافی است.
طرز تهیه ادویه مندی
برای تهیه مواد ادویه مندی لازم است ادویه های زیر را با هم ترکیب کنید:
- 6 قاشق غذاخوری تخم گشنیز
- سه تا 4 قاشق غذاخوری هل سبز
- 1 جوزهندی کوچک یا یک قاشق چایخوری از پودر آن
- 1 تا 2 قاشق غذاخوری میخک
- 5 عدد برگ بو
- 1 قاشق غذاخوری فلفل
- 3 عدد چوب دارچین خرد شده
- 6 قاشق چایخوری زیره سبز
- 6 عدد فلفل چیلی خشک شده
برای ترکیب این ادویه ها با هم:
- تمام ادویه ها را در ماهیتابه ای بریزید.
- ماهیتابه را روی شعله گاز قرار دهید و اجازه دهید سه دقیقه به همین حالت بماند تا عطر ادویه ها به مشام برسد.
- ماهیتابه را از روی شعله بردارید.
- ادویه ها را داخل آسیاب بریزید و خرد کنید تا زمانی که به پودری یک دست تبدیل شود.
- می توانید این ادویه را در ظرف در دار بریزید و برای مدتی نگهداری کنید.
- زردچوبه را تنها موقع طبخ غذا به همراه ادویه مندی به غذای در حال پخت اضافه کنید و به کل ادویه تهیه شده اضافه نکنید.
سخن پایانی
در تمام فرهنگ ها استفاده از ادویه ها به عنوان طعم دهنده های طبیعی غذاها مرسوم است ولی در برخی مناطق جهان استفاده از این مواد خوش طعم و عطر بیشتر از سایر مناطق رواج دارد. منطقه خاورمیانه و کشورهای عربی یکی از بخش هایی از جهان است که غذاهای آن را به رایحه و مزه منحصر به فرد آن ها می شناسند. در کشورهای عربی به ادویه باهارات گفته می شود که ترکیبی است از چندین ادویه با هم . ترکیب و میزان ادویه های ترکیبی در مناطق مختلف خاورمیانه متفاوت است و برای غذاهای مختلف نیز تفاوت دارد. بزار و مندی دو ترکیب ادویه ای معروف عربی هستند که در انواع خوراک ها استفاده میب شوند.