اورگانو یا پونه کوهی از هم خانوادههای گیاه نعناع است. از این گیاه هزاران سال است که برای طعم دادن به غذاها و معالجه انواع بیماریها استفاده میشود.
ادویه اورگانو در رژیم غذایی مردم مدیترانه وجود داشته است. یونانیها و رومیها این گیاه را عامل شادی و خوشحالی میدانستند.
نام دیگر اورگانو مرزنگوش یا مرزنجوش است. در طب سنتی ایرانی و طب اسلامی به خواص اورگانو با همین نام اشاره شده است. همچنین به آن آویشن اسپانیایی یا مرزنجوش وحشی هم گفته میشود.
مردم در همه جای جهان از پونه کوهی به عنوان یک مکمل غذایی استفاده میکنند و با توجه به فواید درمانی اورگانو از آن به عنوان یک روغن معطر دارویی بهره میبرند.
مواد مؤثر اورگانو آنتیاکسیدانهای تیمول، کارواکرول، لیمونن، ترپینن، اوسیمن و کاریوفیلن هستند که منشأ فواید درمانی اورگانو در این مواد مؤثر است.
در این راهنما شما را با گیاه اورگانو یا پونه کوهی، خواص و مضرات آن آشنا میکنیم.

اورگانو یا پونه کوهی
خواص اورگانو یا پونه کوهی
در جایجای منطقه خاورمیانه مردم از پونه کوهی برای درمان بسیاری از بیماریها استفاده میکردهاند. بیماریهای مثل زخمهای پوستی، درد عضلانی، آسم، گرفتگی عضلات، اسهال، سوء هاضمه، سرما خوردگی و تقویت سیستم ایمنی بدن.
تحقیقات جدید همچنین فواید درمانی اورگانو را تأیید کرده و نشان داد که این گیاه پرخاصیت، خواص دیگری نیز دارد. خواص اورگانو که در تحقیقات اثبات شده مواردی مثل رفع التهاب، تنظیم قند و چربی خون و مبارزه با سرطان است.
در ادامه به بخش دیگری از خواص اورگانو اشاره میکنیم.
اورگانو سرشار از آنتی اکسیدان است
اورگانو یا پونه کوهی مانند سایر گیاهان دارویی سرشار از آنتی اکسیدان است. آنتیاکسیدانها به بدن کمک میکنند تا رادیکالها آزاد به وجود آمده در بدن که مواد سمی هستند را از بین ببرد.
رادیکالهای آزاد نتیجه فرایندهای طبیعی و همچنین مواردی مثل استرسها و آلودگی محیطی هستند. تجمع رادیکالهای آزاد میتواند باعث استرس اکسیداتیو در بدن شود.
استرس اکسیداتیو در سلولهای بدن میتواند منجر به بیماریهای مختلفی شود که سرطان و دیابت از جمله آنهاست.
اورگانو خواص ضد باکتریایی دارد
مواد اصلی روغن اورگانو را مواد ضروری کارواکرول و تیمول تشکیل میدهد. این مواد خاصیت ضد میکروبی و ضد باکتریایی دارند.
کارواکرول و تیمول از رشد باکتریهای مختلفی مثل استافیلوکوس اورئوس در گوشت و فراوردههای لبنی جلوگیری میکنند.
در میان نگرانیهای رو به افزایش در مورد مقاومت بدن در برای انواع آنتیبیوتیکها، محققان آزمایشگاهی اثبات کردهاند که روغن اورگانو بر روی از بین بردن میکروبهایی اثر دارد که سایر آنتیبیوتیکها در مبارزه با آنها کارایی ندارند.
علاوه بر این ویتامین C موجود در پونه کوهی یا مرزنجوش میتواند در تقویت سیستم ایمنی بدن نقش مؤثری داشته باشد.
اورگانو یا پونه کوهی خواص ضد التهابی دارد
تحقیقات دانشمندان نشان داده که اورگانو یا پونه کوهی دارای خاصیت ضد التهابی است.
تحقیقات نشان داده که عصاره پونه کوهی به خاطر وجود موادی مثل تیمول و اسید رزمارینیک در کاهش التهاب در بیماریهای آرتریت، آلرژیک و روماتیسم فصلی اثر زیادی داشته است.
اورگانو از بدن در برابر سرطان محافظت میکند
یکی دیگر از خواص گیاه مرزنگوش یا همان اورگانو خاصیت ضد سرطانی آن است. عصاره پونه کوهی میتواند از آسیبهای DNA ناشی از استرس اکسیداتیو، تابش خورشید و میتوژن جلوگیری کند.
همچنین مواد کارواکرول و تیمول میتواند از رشد سلولهای سرطانی در سرطان پوست جلوگیری کند.
اورگانو دیابت را کنترل و درمان میکند
ترکیبات موجود در اورگانو یا پونه کوهی میتواند به مدیریت دیابت نوع 2 کمک کند.
این گیاه مؤثر مقاومت به انسولین را در بدن بهبود میبخشد. و ژنهایی را که بر متابولیسم چربی و کربوهیدرات تأثیر میگذارد را تنظیم میکند. همین مسئله باعث ترمیم بافتهای آسیب دیده کبد و کلیه میشود.
همچنین در دیابت نوع 1 که نوعی بیماری خود ایمنی است و گفته میشود به علت استرس اکسیداتیو به وجود میآید، عصاره پونه کوهی میتواند در مدیریت و کاهش عوارض آن تأثیر داشته باشد.
اورگانو در درمانی افسردگی نقش دارد
تحقیقات نشان داده که استفاده از روغن پونه کوهی بر کاهش افسردگی ناشی از استرس مزمن، اثر بسیار مفیدی داشته است.
مطالعات بر روی افرادی که به صورت 14 روز مستمر با گیاه پونه کوهی مورد درمان قرار گرفتهاند نشان داده است که پونه کوهی عوارض مربوط به افسردگی را تسکین داده است.

اورگانو، پونه کوهی، مرزنجوش یا مرزنگوش
سایر فواید درمانی اورگانو
تحقیقات کتابخانه ملی پزشکی ایالات متحده نشان داده که خوردن گیاه تازه اورگانو یا پونه کوهی به صورت سبزی و از طریق دهان برای درمان این بیماریها اثر بسیار خوبی داشته است:
- سرفه
- آسم
- آلرژی
- کروپ
- برونشیت
- گرفتگیهای دردناک قاعدگی
- روماتیسم مفصلی
- عفونت و اختلالات دستگاه ادراری
- سر درد
- دیابت
- خونریزی پس از کشیدن دندان
- بیماریهای قلبی
- کلسترول بالا
همچنین استفاده از روغن پونه کوهی (روغن اورگانو) برای درمان عوارض پوستی زیر مفید بوده است.
- درمان آکنه
- آسیبهای پوستی ناشی از ضربات ورزشی
- شوره سر
- زخمهای شانکر
- بیماریهای لثه و دندان درد
- زگیل
- انواع زخمها
- درماتوفیتوز
- آکنه روزاسه
- پسوریازیس
- گزیدگی حشرات
- واریس
مضرات اورگانو یا پونه کوهی
بعید است که استفاده از اورگانو یا پونه کوهی عوارض و مضرات داشته باشد. و تا زمانی که افراد مصرف بیش از حد نداشته باشند، احتمال وجود مضرات اورگانو پایین است.
با این حال لازم است پیش از مصرف اورگانو موارد زیر را مد نظر داشته باشید:
اگر از داروی دیگری استفاده میکنید، پیش از شروع به اضافه کردن پونه کوهی به رژیم غذاییتان از پزشک خود در مورد امکان تداخل دارویی آن سؤال کنید.
از 2 هفته پیش از عمل جراحی از خوردن پونه کوهی خودداری کنید، زیرا باعث افزایش خطر خونریزی میشود.
هنگام مصرف غلظت روغن پونه کوهی نباید بیشتر از 1 درصد باشد. در غیر این صورت ممکن است باعث ایجاد تحریکات پوستی شود.
خوردن مستقیم روغن پونه کوهی ممکن است، باعث ایجاد عوارض شود. باید از این کار خودداری کرد.
توجه داشته باشید که خوردن پونه کوهی ممکن است در جذب موادی مثل آهن، مس و روی در بدن اثر بگذارد. علاوه بر این خوردن پونه کوهی باعث کاهش قند خون بدن میشود.
افرادی که به گیاهان خانواده نعناع حساسیت دارند، باید در خوردن پونه کوهی احتیاط کنند. ممکن است پونه کوهی در این افراد ایجاد آلرژی کند.
منبع: medicalnewstoday.com
همچنین توصیه می کنیم، این مطلب را نیز بخوانید: